3.7.09

Γενετική ασυνέχεια μεταξύ Ετρούσκων και Τοσκανών

Μια νέα μελέτη από Ιταλούς ερευνητές έρχεται να συμπληρώσει τις γνώσεις μας για τη γενετική ιστορία της Τοσκάνης η οποία περιλαμβάνει πολλά κέντρα της αρχαίας Ετρουρίας.

Προηγούμενες μελέτες μιτοχονδριακού DNA αρχαίων Ετρούσκων είχε δείξει μια ομοιότητα με τον σημερινό πληθυσμό της Μικράς Ασίας, πράγμα που είχε ερμηνευθεί ως επιβεβαίωση της ιστορίας του Ηροδότου που έγραφε πως οι Τυρσηνοί προέρχονταν από την περιοχή της Λυδίας.

Σε κατοπινές μελέτες, βρέθηκαν κάποιες σχετικά απομονωμένες περιοχές της Τοσκάνης, όπου ο πληθυσμός φαινόταν να έχει περισσότερη σχέση με τους αρχαίους Ετρούσκους, έχοντας πιθανώς διατηρήσει καλύτερα τη γενετική σύσταση του αρχαίου πληθυσμού.

Η νέα μελέτη σε 27 μεσαιωνικούς Τοσκανούς, από τον 10-15ο αιώνα έρχεται να ανατρέψει τα μέχρι τώρα δεδομένα. Εμφανίζεται συνέχεια ανάμεσα στους σημερινούς Τοσκανούς και τους μεσαιωνικούς, αλλά ασυνέχεια ανάμεσα σε αυτούς και τους αρχαίους Ετρούσκους. Δηλαδή θεωρείται αρκετά απίθανο οι σημερινοί Τοσκανοί να είναι απευθείας απόγονοι των αρχαίων, και άρα κάποια στιγμή ανάμεσα στον 1ο π.Χ. αιώνα και τον 10ο μ.Χ. αιώνα, συνετελέσθη μια μεγάλη γενετική αλλαγή στην περιοχή.

Τα αίτια αυτής της αλλαγής δεν είναι ακόμα σαφή, αλλά η ασυνέχεια που παρατηρείται στην Τοσκάνη δεν είναι μοναδική στην Ευρώπη. Παρόμοια φαινόμενα έχουν παρατηρηθεί στην Ιβηρία, στην Ολλανδία, στην Μεγάλη Βρετανία, στην Κεντρική Ευρώπη, και γενετικά μπορεί να πει κανείς πως η γενετική ταύτιση των πληθυσμών που κατοικούν σε μια περιοχή με τους παλιότερους κατοίκους δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη.

Σε τί οφείλεται η γενετική ασυνέχεια στην Τοσκάνη; Υπάρχουν αρκετές πιθανές εξηγήσεις:
  • Είναι πιθανόν το μιτοχονδριακό DNA να υπόκειται σε αρκετά ισχυρή φυσική επιλογή, με αποτέλεσμα να εξελίσεται η γενετική δεξαμενή ενός πληθυσμού δίχως να υπάρχουν ιδιαίτερες επιμιξίες
  • Το αρχαίο DNA προερχόταν από επιφανείς Ετρούσκους, και πιθανόν η ανώτερη τάξη των Ετρούσκων, προερχόμενη από την ανατολή να μην ταυτίζεται με τον γενικότερο πληθυσμό της περιοχής απόγονοι του οποίου είναι οι σημερινοί Τοσκανοί. Οι φτωχοί Ετρούσκοι δηλαδή δεν θάβονταν σε σημαντικά μνημεία τα οποία συνήθως γίνονται στόχος αρχαιολογικής ή ανθρωπολογικής μελέτης
  • Τέλος, η τελική ενσωμάτωση των Ετρούσκων από τη Ρώμη οδήγησε στη λήθη της θρησκείας και της γλώσσας τους, και στον εκλατινισμό τους. Αυτή η διαδικασία συνέβαλε στη μεταναστευτική ροή από και προς την Τοσκάνη, οδηγώντας τελικά σε απάλοιψη των γενετικών ιδιαιτεροτήτων του πληθυσμού.
Δυστυχώς οι Ετρούσκοι παραμένουν ο μοναδικός αρχαίος Μεσογειακός πληθυσμός που έχει τύχει γενετικής μελέτης. Πραγματικά ελπίζω πως κάποιος από τους Έλληνες ακαδημαϊκούς και κρατικούς λειτουργούς θα ενδιαφερθεί για να γίνουν ανάλογες μελέτες για τους αρχαίους Έλληνες.

2 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Δύσκολο να πραγματοποιηθεί η ευχή σου! Διότι θα δημιουργήσει γεγονότα ενώ οι Έλληνες πανεπιστημιακοί ψωμίζονται 2 αιώνες τώρα εκτοξεύοντας θετικές ή αρνητικές εικασίες...

Dienekes είπε...

Ευτυχώς υπάρχει ενδιαφέρον από το εξωτερικό, γιατί η γενετική σύσταση στον τόπο μας σχετίζεται με γενικότερα προβλήματα της ιστορίας και αρχαιολογίας, και αργά ή γρηγορά θα μελετηθεί.

Πάντως υπάρχουν και Έλληνες ερευνητές (εσωτερικού ή εξωτερικού) που ασχολούνται με το αντικείμενο, αν και υποθέτω πως δεν είναι ό,τι το καλύτερο να προσπαθούν να κινήσουν τα γρανάζια του Ελληνικού κράτους για να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα δείγματα.

Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και αν καθυστερήσουμε να μάθουμε για τους Έλληνες της Ελληνικής επικράτειας, δεν αμφιβάλω πως θα μάθουμε για τους Έλληνες της Ιταλίας και Σικελίας.