12.12.08

Ποιος φταίει για τα επεισόδια και τί πρέπει να γίνει

Δεν συνηθίζω να ασχολούμαι με πολιτικά θέματα, ωστόσο στη σημερινή συγκυρία πρέπει να ειπωθούν ορισμένα πράγματα:
  1. Ένας αστυνομικός σκότωσε ένα νέο: συνελήφθηκε, απαγγέλθηκαν κατηγορίες, θα δικαστεί σύμφωνα με το νόμο και θα αποδοθούν οι ευθύνες που του του αναλογούν.
  2. Η κοινωνία θα είχε δικαίωμα να αντιδράσει εάν τα παραπάνω δεν συνέβαιναν. Όμως εφόσον τηρήθηκαν οι νόμιμες διαδικασίες δεν έχει κανένα δικαίωμα να αντιδράσει: το κράτος, μετά το συμβάν, έκανε αυτό που έπρεπε. Ούτε έχει η κοινωνία δικαίωμα να αντιδράσει γιατί θέλει την Α ή Β αντιμετώπιση του αστυνομικού. Στο πολίτευμά μας, οι δικαστικές αποφάσεις εκδίδονται από τα δικαστήρια, όχι από τα ΜΜΕ, τους πολιτικούς ή το λαό.
  3. Υπάρχει κάτι που λέγεται "προσωπική ευθύνη". Αν ένας αστυνομικός σκότωσε τότε αυτός έχει την ευθύνη των πράξεων του. Οι ανώτεροι του, η Αστυνομία, η Κυβερνηση, το Κράτος, δεν έχουν καμιά ευθύνη εκτός εάν αποδειχθεί πως είχαν σαφές δείγματα επικινδυνότητας του συγκεκριμένου ατόμου και παρέλειψαν να λάβουν μέτρα. Τέτοιες ευθύνες μπορούν να καταγγελθούν από όσους γνωρίζουν για αυτές και να αξιολογηθούν νομικά από τη δικαιοσύνη, και πολιτικά από την κοινή γνώμη.
  4. Οι διαδηλώσεις και πορείες ως έκφραση αποτροπιασμού για ένα γεγονός είναι θεμιτές. Η βίαιη συμπεριφορά ενάντια στην Αστυνομία και στις ξένες περιουσίες είναι αθέμιτη και εγκληματική.
  5. Τέτοιες βίαιες συμπεριφορές πρέπει να τιμωρούνται. Δεν μ' ενδιαφέρει εάν κάποιος εγκληματεί γιατί είναι οργισμένος ή νιώθει πως αδικείται. Το πολύ, η προσωπικές του περιστάσεις ή η ψυχική του κατάσταση μπορεί να προσμετρηθούν ως ελαφρυντικά από τη δικαιοσύνη.
  6. Η ατιμωρησία από τους γονείς, τους εκπαιδευτικούς και το Κράτος οδηγούν στην αποθράσυνση των παραβατών και την μεγαλύτερη παραβατικότητα. Εάν το έγκλημα δεν τιμωρείται, θα έχουμε περισσότερο έγκλημα.
  7. Οι νέοι πρέπει να ακούγονται αλλά δεν έχουν δικαίωμα να θέλουν να επιβάλλουν τις απόψεις τους, ούτε έχουν απαραίτητα δίκαιο. Ας σταματήσει ο λαϊκισμός και η προσπάθεια να γίνουν κάποιοι αρεστοί στους νέους προσδοκώντας μελλοντική τηλεθέαση και μελλοντικές ψήφους. Εάν θέλουν να αλλάξουν την κατάσταση, ουδείς τους απαγορεύει να εκφράζουν τις απόψεις τους ελεύθερα και ειρηνικά, και όταν μεγαλώσουν και αποκτήσουν δικαίωμα ψήφου ή εκλογής να αναζητήσουν την αλλαγή πολιτικής μέσα από τις δημοκρατικές διαδικασίες.
  8. Το γεγονός πως οι "μεγάλοι", οι πολιτικοί, οι δημοσιογράφοι, οι οικονομικοί παράγοντες μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να εγκληματούν ατιμώρητοι δεν παρέχει άλλοθι σε κανέναν να εγκληματεί. Εάν ο διπλανός μου κλέβει και δεν τιμωρείται, δεν σημαίνει πως έχω το ελεύθερο να κλέψω και εγώ.
  9. Οι "συλλογικές διαδικασίες" δεν νομιμοποιούν καμιά βίαιη κινητοποίηση. Τα συλλογικά όργανα μπορούν να παίρνουν αποφάσεις που είναι νόμιμες. Δεν μπορούν να αποφασίζουν για "καταλήψεις" στερώντας από Έλληνες πολίτες το δικαίωμα της ελεύθερης πρόσβασής του στα σχολεία και τα πανεπιστήμια τους, και το δικαίωμα στη μόρφωση. Όλες οι καταλήψεις πρέπει να αντιμετωπίζονται με απομάκρυνση των καταληψιών.
  10. Στην Ελληνική πολιτεία υπάρχουν θεσμοθετημένες εξουσίες: ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, η Κυβέρνηση, η Βουλή, η Αυτοδιοίκηση, τα Δικαστήρια κ.ο.κ. Αυτοί έχουν το δικαίωμα να παίρνουν και να εκτελούν αποφάσεις σύμφωνα με το νόμο και το Σύνταγμα. Οι Έλληνες πολίτες έχουν δικαίωμα να προσφεύγουν στα δικαστήρια και να ψηφίζουν. Κανένα συνδικάτο, μαθητικό συμβούλιο, σύλλογος φοιτητών, κ.ο.κ. δεν εκφράζει τον Ελληνικό λαό ούτε μπορεί να απαιτεί να ανατρέψει τη νομιμότητα.
  11. Το "Πανεπιστημιακό Άσυλο" είναι αδιανόητο σε μια δημοκρατική πολιτεία αφού ο σκοπός του, δηλαδή η ελεύθερη διακίνηση ιδεών, κατοχυρώνεται για όλη την Ελληνική Επικράτεια. Επιβάλεται ή άμεση κατάργησή του.
Το σημερινό πρόβλημα της Ελλάδας μπορεί να επιλυθεί μόνο όταν περισέψει η δημαγωγία, η κολακία, τα ευχολόγια, η φτηνή ρητορεία και επικρατήσει ο Νόμος και η Λογική.

26.11.08

Επιβεβαίωση των γενετικών διαφορών ανάμεσα στα Ευρωπαϊκά έθνη

Μετά από τις δύο πρόσφατες έρευνες για την γενετική ταυτότητα των Ευρωπαίων (Μεγάλη έρευνα της γενετικής σύστασης των Ευρωπαίων με βάση 500.000 γενετικούς δείκτες και Γεωγραφία και Γενετική Σύσταση των Ευρωπαίων (ξανά)), μια καινούρια έρευνα έρχεται να επιβεβαιώσει τη γενετική ιδιαιτερότητα των Ευρωπαϊκών εθνών. Στα πλαίσα αυτής της έρευνας, μελετήθηκαν 6000 Ευρωπαίοι από αρκετές χώρες με βάση 300.000 γενετικούς πολυμορφισμούς.

Όπως και πριν, τα διάφορα Ευρωπαϊκά έθνη καταλαμβάνουν θέση στον χάρτη των δύο πρώτων γενετικών συνιστωσών που αντιστοιχεί στην γεωγραφική τους θέση στην Ευρώπη. Ωστόσο οι δύο πρώτες συνιστώσες αποτελούν τμήμα μονάχα της γενετικής σύστασης τους. Αναλύοντας περισσότερες από αυτές (που δεν μπορούν να απεικονιστούν εύκολα σε ένα γράφημα δύο διαστάσεων) έγινε δυνατή η εξακρίβωση της ιδιαιτερότητας των διαφόρων πληθυσμών.

Σε ένα πρώτο πείραμα, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το 80% των δειγμάτων τους για να κατασκευάσουν ένα μοντέλο των ιδιαιτεροτήτων των Ευρωπαϊκών λαών, δηλαδή των γενετικών χαρακτηριστικών που αυτά έχουν. Εν συνεχεία χρησιμοποίησαν αυτά τα αποτελέσματα για να "μαντέψουν" την προέλευση των υπόλοιπων 20% δειγμάτων.

Είναι προφανές πως κάποια έθνη παρουσιάζονται διακριτά: π.χ οι περισσότεροι Ισπανοί (94.5%) εκτιμήθηκε ορθώς πως ήταν Ισπανοί, με μια μειοψηφία (5.5%) που εκτιμήθηκαν ως Γάλλοι, ή το 99.1% των Νορβηγών μαντεύτηκαν ως Νορβηγοί.

Άλλα έθνη φαίνονται λιγότερο διακριτά. Για παράδειγμα, μόνο το 45.3% των Σλοβάκων μαντεύτηκαν ως τέτοιοι, με το υπόλοιπο να αποδίδεται στους Τσέχους (25%) ή τους Ούγγρους (22%) κατά κύριο λόγο.

Σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχει ασυμμετρία στην σχέση. Για παράδειγμα, κανένας Βέλγος δεν μαντεύτηκε ως Γερμανός αλλά το 10.2% των Γερμανών μαντεύτηκαν ως Βέλγοι. Παρομοίως το 9.9% των Σουηδών μαντεύτηκαν ως Νορβηγοί αλλά μόνο το 1% των Νορβηγών μαντεύτηκαν ως Σουηδοί. Αυτό οφείλεται πιθανώς στο γεγονός πως για ιστορικούς λόγους η ροή μεταναστών ή η αποδοχή μιας καινούριας εθνικής ταυτότητας δεν ήταν αμφίδρομη ανάμεσα στα διάφορα Ευρωπαϊκά έθνη. Έτσι ενώ τη πλειοψηφία των Γερμανών (64.4%) μαντεύτηκε ορθά, σημαντικές μειοψηφίες μαντεύτηκαν ως Τσέχοι, Βέλγοι, ή Σκανδιναβοί.

Σε ένα δεύτερο πείραμα, η προέλευση των μελών του κάθε έθνους εκτιμήθηκε εάν αποκλείονταν η πραγματική προέλευσή τους. Δηλαδή π.χ. τί μοιάζει να είναι ένας Ισπανός, αν αποκλείσουμε την Ισπανία ως δυνατή απάντηση, κ.ο.κ.

Και σε αυτήν την περίπτωση βλέπουμε την ιδιαιτερότητα των Ευρωπαϊκών εθνών και των σχέσεών τους με τα γειτονικά έθνη. 98.7% των Ισπανών, π.χ. αποδίδονται στη γειτονική Γαλλία και 1.3% στο Βέλγιο όπου ομιλείται η Γαλλική, η οποία είναι συγγενής της Ισπανικής, αλλά κανένας Ισπανός δεν μαντεύεται ως Άγγλος, Γερμανός, κ.ο.κ. Παρομοίως οι Γάλλοι μαντεύονται ως Βέλγοι, και σε μικρότερο βαθμό Ισπανοί ή Άγγλοι. Οι Νορβηγοί ως Σουηδοί, οι Πολωνοί ως Ρώσοι και το αντίθετο.

Αυτό που παρατηρούμε λοιπόν είναι πως οι Ευρωπαίοι κατά κανόνα αποδίδονται στο έθνος της προέλευσης τους ή σε μια χούφτα γειτονικά έθνη, ενώ αποκλείεται εξ' ολοκλήρου η προέλευσή τους από πιο μακρινά έθνη.

Άρα είναι προφανές πως η θεωρία περί της ιστορικής "κατασκευής" των εθνών εκ των άνω δεν στέκει. Τα Ευρωπαϊκά έθνη δεν αποτελούν τυχαία συνοθυλεύματα πληθυσμών που πείστηκαν πως έχουν κοινή καταγωγή, αλλά πράγματι έχουν σε μεγάλο βαθμό κοινή καταγωγή. Βέβαια οι ενδο-ευρωπαϊκές διαφορές είναι πολύ μικρές σε σχέση με τις διαφορές των Ευρωπαίων από τους Κινέζους (CHB), Γιαπωνέζους (JPT), και Αφρικανούς Γιορούμπα (YRI), ωστόσο είναι αρκετές ώστε ακόμα και γειτονικά έθνη με συναφή γλώσσα, θρησκεία, εμφάνιση, πολιτικό σύστημα, κ.ο.κ. οπως οι Νορβηγοί και οι Σουηδοί να είναι διαφοροποιημένοι σε μεγάλο ποσοστό.

Φυσικά είναι βέβαιο πως απόλυτη επιτυχία διάκρισης ανάμεσα στα Ευρωπαϊκά έθνη και δη τα γειτονικά ίσως να μην επιτευχθεί ποτέ, αν και η χρήση περισσότερων δεικτών μπορεί μόνο να κάνει τις όποιες διαφορές ευκρινέστερες. Η μελέτη περισσότερων πληθυσμών ίσως γεμίσει ορισμένα "κενά" στον Ευρωπαϊκό χάρτη. Σε κάθε περίπτωση όμως είναι σαφές πως οι γενετικές διαφορές ανάμεσα στα περισσότερα Ευρωπαϊκά έθνη είναι υπαρκτές, και επαρκείς ώστε για τα περισσότερα ζεύγη εθνών ο καθορισμός του πού ανήκει ένα άγνωστό άτομο να είναι απόλυτα επιτυχής. Οπτικά μπορεί να αδυνατούμε να ξεχωρίσουμε τον Νορβηγό από το Σουηδό ή τον Γάλλο από τον Γερμανό, αλλά η γενετική αποδεικνύει πως αυτό είναι δυνατό.

4.11.08

Χρωματοσώματα Υ των Φοινίκων (;)

Μια καινούρια μελέτη σχετικά με τα χρωματοσώματα Υ των Φοινίκων δημοσιεύτηκε πρόσφατα από την ομάδα του Γενογραφικού προγράμματος. Από το in.gr:
Ένας στους 17 άνδρες που ζουν σε ορισμένες κοινότητες της Μεσογείου είναι μακρινοί αλλά γνήσιοι απόγονοι των αρχαίων Φοινίκων, αποκαλύπτει μελέτη που συνδύασε ιστορικές αναφορές με γενετικές εξετάσεις. Η ίδια μέθοδος θα μπορούσε να ιχνηλατήσει και την εξάπλωση των αρχαίων Ελλήνων, εκτιμούν οι ερευνητές.

Η μέθοδος των ερευνητών συνίσταται στη σύγκριση των γενετικών χαρακτηριστικών των ανδρών σε περιοχές όπου υπάρχουν μαρτυρίες για την ύπαρξη των Φοινίκων με κοντινές περιοχές όπου δεν υπάρχουν τέτοιες μαρτυρίες.

Δυστυχώς έχω πολλές σοβαρές επιφυλάξεις για την αξιοπιστία των συμπερασμάτων της έρευνας, μερικές από τις οποίες είναι οι ακόλουθες:
  • Οι ερευνητές χρησιμοποιούν αποτελέσματα από 7 δείκτες STR για να ορίσουν "Σήματα Φοινικικού Αποικισμού" (ΣΦΑ). Όμως αυτός ο αριθμός δεν είναι επαρκής για να τεκμηριώσει κοινή καταγωγή, αφού οι δείκτες STR έχουν μεγάλο βαθμό ομοπλασίας, δηλαδή ταυτότητα σε έναν απλότυπο 7 δεικτών δεν σημαίνει απαραίτητα και πρόσφατη κοινή καταγωγή (*)
  • Η κατανομή των ΣΦΑ που προτείνονται έχει στατιστικά μια σχέση με τους Φοίνικες στη Μεσόγειο, τουλάχιστον στις περιοχές που μελετήθηκαν. Ωστόσο μια απλή έρευνα σε βάσεις χρωματοσωμάτων Υ όπως η YHRD, με μεγαλύτερη κάλυψη δείχνει πως τα πιθανολογούμενα ΣΦΑ βρίσκονται σε περιοχές όπως η Άνω Αίγυπτος, το Νεπάλ, η Υεμένη, η Σουηδία, η Αυστρία, και γενικά πολλές περιοχές όπου δεν υπάρχει καμιά πιθανότητα Φοινικικού αποικισμού.
  • Οι συγγραφείς θεωρούν την Κρήτη ως περιοχή με Φοινικική επιρροή, αν και κάτι τέτοιο δεν φαίνεται από πουθενά. Επιπλέον συγκρίνουν τον πληθυσμό της Κρήτης με αυτόν του Οροπέδιου του Λασιθίου που τον θεωρούν ανεπηρέαστο από τους Φοίνικες, αγνοώντας προφανώς πως το οροπέδιο του Λασιθίου έχει έναν μικρό πληθυσμό σε σχέση με το υπόλοιπο νησί και μια ταραγμένη ιστορία από την εποχή της Ενετοκρατίας.
  • Αντιθέτως οι συγγραφείς θεωρούν την ηπειρωτική Ελλάδα ως μη έχουσα καμιά Φοινικική επιρροή. Ωστόσο αν δούμε τις ιστορικές πηγές, παρουσία Φοινίκων μαρτυρείται στην Βοιωτία. Προσωπικά αμφιβάλλω αν υπάρχει καμιά σημαντική επιρροή των Φοινίκων σε οποιαδήποτε περιοχή του κράτους της Ελλάδας, αλλά η ασυνέπεια των ερευνητών υποδηλώνει πως έκοψαν και έραψαν (ή απλώς αγνούσαν) για να βγάλουν κάποιο συμπέρασμα.
  • Αντίθετα θεωρούν (a priori) πως η Φοινίκη και η Συρία δεν έχουν Ελληνική επιρροή, παρά το γεγονός πως είχαν κατακτηθεί από τους Έλληνες και συνέχισαν να είναι μέρος του ευρύτερου Ελληνορωμαϊκού κόσμου για χίλια χρόνια. Περιέργως ομιλούν πως η μέθοδος τους θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να διερευνηθεί η επιρροή των στρατιωτών του Αλεξάνδρου στην Νότιο και Κεντρική Ασία, αλλά δεν φαίνεται να τη χρησιμοποίησαν για να μελετήσουν την επιρροή τους στην ίδια την Εγγύς Ανατολή.
  • Υπάρχουν πολλές "ανωμαλίες" στα γενετικά συμπεράσματα. Για παράδειγμα, το δείγμα των Κυπρίων παρουσιάζει μεγαλύτερη συχνότητα όλων των ΣΦΑ από την περιοχή που θεωρούν ως "Φοινικικό Επίκεντρο", δηλαδή το Λίβανο. Αντίστοιχα, ενώ υποστηρίζουν συνάφεια της απλοομάδας J2 με τους Φοίνικες, αυτή έχει μεγαλύτερη συχνότητα στην Ανατολική Σικελία (που εποικίστηκε από τους Έλληνες), παρά στη Δυτική (όπου υπήρχε παρουσία Φοινίκων).
  • Οι συγγραφείς επικεντρώνουν σε τέσσερις διεργασίες που μπορούν να επηρέασαν τη Μεσόγειο: τον Ελληνικό, τον Φοινικικό αποικισμό, την πρότερη εξάπλωση των πρωτο-Νεολιθικών πληθυσμών, και την ύστερη Εβραϊκή διασπορά. Ωστόσο, αγνοούν άλλα γεγονότα, όπως η κατάκτηση της Εγγύς Ανατολής από τους Έλληνες και μετέπειτα ενσωμάτωση της στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, οι Σταυροφορίες, και -το σημαντικότερο απ' όλα- οι εξάπλωση των Αράβων στην Εγγύς Ανατολή και στη Βόρειο Αφρική. Για παράδειγμα, κάποιες ομοιότητες ανάμεσα στην Τύνιδα, τη Σικελία, και την Ισπανία ερμηνεύονται ως απόρροια Φοινίκων, ενώ μπορεί να οφείλονται στην περίοδο της Αραβικής κατοχής. Αντίστοιχα, ομοιότητες ανάμεσα στη Κύπρο και στην Εγγύς Ανατολή δεν ανάγονται απαραίτητα στην αρχαιότητα, αλλά μπορεί και να οφείλονται στην περίοδο της Αραβικής κατοχής όταν πολλοί Ελληνοσύριοι έφυγαν από τη Συρία προς τις περιοχές της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Είναι σαφής η αίσθηση της επιλεκτικής εξέτασης ορισμένων γεγονότων έναντι άλλων που αγνοούνται από τους ερευνητές.
  • Οι παραπάνω ενστάσεις αρκούν για να είμαστε επιφυλακτικοί απέναντι στα συμπεράσματα της έρευνας, αλλά δεν πρέπει να αγνοήσουμε και τον (ακούσιο ή εκούσιο) πολιτικό παράγοντα, ο οποίος διαφαίνεται σε προηγούμενη μελέτη της ίδιας ομάδας. Η ιδέα της "Φοινικικής καταγωγής" είναι ένας ενοποιητικός παράγοντας για τους Λιβανέζους (όπως ο πρώτος συγγραφέας της μελέτης), που ενώνει από τη μια πλευρά Χριστιανούς και Μουσουλμάνους, και τους διαχωρίζει από την άλλη από τους Άραβες και Σύρους, με τους οποίους δεν έχουν τις καλύτερες σχέσεις. Η πραγματικότητα είναι πως οι σημερινοί Λιβανέζοι είναι γλωσσικά Άραβες, και απόγονοι πολλών πληθυσμών. Οι Φοίνικες έχουν χαθεί από την ιστορία για δυο χιλιάδες χρόνια, και δεν είναι καθόλου προφανές πως οι σύγχρονοι Λιβανέζοι είναι σε μεγάλο βαθμό απόγονοι τους.
Εν κατακλείδι, είναι θετική η απόπειρα εξέτασης ιστορικών γεγονότων με βάση γενετικά στοιχεία, αλλά το συμπέρασμα αυτής της έρευνας είναι αμφίβολο. Εν πάσει περιπτώσει, η καταγραφή των γενετικών χαρακτηριστικών από αρκετούς νέους πληθυσμούς αποτελεί από μόνη της ένα θετικό στοιχείο, το οποίο μπορεί στο μέλλον να οδηγήσει σε νέες και πιο στέρεες συνθέσεις.

(*) Κλασικό παράδειγμα αυτού είναι ο λεγόμενος Cohen Modal Haplotype (CMH) που αποτελείται από 6 δείκτες και θεωρήθηκες αρχικά ως απόδειξη καταγωγής από τον Βιβλικό Ααρών και ως γενετικό χαρακτηριστικό των Εβραίων και δη των Κοέν (ιερέων). Αργότερα, διαπιστώθηκε πως ο CMH λόγω ομοπλασία εμφανίζεται σε δυο διαφορετικές απλοομάδες (τη J1 και τη J2), καθώς και πως εμφανίζεται σε μεγάλη συχνότητα στους Κούρδους και άλλους μη Εβραϊκούς πληθυσμούς.

2.9.08

Γεωγραφία και Γενετική Σύσταση των Ευρωπαίων (ξανά)

Λίγες μέρες μετά από το προηγούμενο άρθρο, μια καινούρια έρευνα με το ίδιο θέμα παρουσιάστηκε στο περιοδικό Nature.

Σε αυτή την έρευνα μελετήθηκε μεγαλύτερος αριθμός πληθυσμών, ειδικά από την Ανατολική Ευρώπη που δεν είχε αντιπροσώπηση στην προηγούμενη μελέτη, αν και το μέγεθος του δείγματος για ορισμένους πληθυσμούς είναι μικρότερο.

Το σημαντικότερο συμπέρασμα είναι πως όταν τοποθετήσουμε τους Ευρωπαίους στις δύο πρωτεύοντες συνιστώσες μιας ανάλυσης PCA, υπάρχει μεγάλη αντιστοιχία με το γεωγραφικό χάρτη της Ευρώπης. Η διαφοροποίηση δηλαδή των Ευρωπαίων με καθαρά γενετικά κριτήρια αναλογεί στην διαφοροποίηση τους με βάση τη γεωγραφία.

Η γεωγραφική προέλευση της πλειοψηφίας των ατόμων μπορούσε να προβλεφθεί με λάθος μερικών εκατοντάδων χιλιομέτρων.

Όπως φαίνεται, το δείγμα των Ελλήνων βρίσκεται και πάλι ανάμεσα στους Ιταλούς και τους Βαλκανικούς πληθυσμούς, οι οποίο όμως κατά κανόνα αντιπροσωπεύονται από περιορισμένο αριθμό δειγμάτων. Οι Κύπριοι και οι Τούρκοι βρίσκονται "νότια" και "ανατολικά" των Ελλαδιτών.

Η χρησιμοποίηση μεγάλου αριθμού γενετικών πολυμορφισμών κάνει πλέον σαφές πως τα Ευρωπαϊκά έθνη δεν αποτελούν τεχνητά κατασκευάσματα αλλά σε σημαντικό βαθμό και βιολογικές οντότητες.

Το μέλλον θα φέρει ακόμα σημαντικότερες προόδους: το ανθρώπινο γονιδίωμα έχει περί τους τρεις εκατομμύρια γενετικούς πολυμορφισμούς μοναδικού νουκλεοτιδίου (SNPs), και λιγότερο από το 1/6 χρησιμοποιήθηκε σε αυτές τις μελέτες.

Επιπλέον, καινούριες τεχνικές θα εξετάζουν και την απλοτυπική δομή του ανθρώπινου γονιδιώματος, δηλαδή τα μεγάλα συνεχή κομμάτια DNA που κληρονομούνται σχεδόν αυτοτελή. Έτσι θα γίνει δυνατή η καλύτερη εξακρίβωση της προέλευσης των τμημάτων του γονιδιώματος του κάθε ανθρώπου.

Ταυτόχρονα ο δρόμος είναι ανοιχτός και για την μελέτη λιγότερο συχνών γενετικών διαφορών που δεν είχαν το χρόνο να διαδοθούν σε μεγάλη γεωγραφική έκταση, και έτσι έχουν μια πολύ στενή σχέση με τον χώρο προέλευσής τους, ακόμα και σε επίπεδο χωριού.

Η νέα τεχνολογία έχει σαφείς εφαρμογές τόσο στην ιατροδικαστική (π.χ. για την εξακρίβωση της προέλευσης ενός θύματος) αλλά και στην ανθρωπολογία, αφού η προέλευση τόσο μεμονωμένων ανθρώπων όσο και ολόκληρων πληθυσμών, και η σχέση τους θα μπορεί να εξακριβωθεί με μεγαλύτερη ακρίβεια.

11.8.08

Μεγάλη έρευνα της γενετικής σύστασης των Ευρωπαίων με βάση 500.000 γενετικούς δείκτες

Μια μεγάλη καινούρια έρευνα για την γενετική σύσταση των Ευρωπαίων βρίσκεται υπό δημοσίευση στο Current Biology. Προηγούμενες έρευνες είτε χρησιμοποίησαν έναν περιορισμένο αριθμό γενετικών δεικτών, είτε μικρό αριθμό ατόμων από λίγους πληθυσμούς, είτε Ευρωαμερικανούς οι οποίοι δεν μπορούν να θεωρηθούν ως ασφαλείς αντιπρόσωποι των Ευρωπαϊκών λαών.

Η καινούρια έρευνα χρησιμοποίησε ένα τσιπ της Affymetrix που επιτρέπει την ταυτόχρονη μελέτη 500.000 πολυμορφισμών του αυτοσωματικού DNA ενώ συμπεριέλαβε και πάνω από 2.500 άτομα από μεγάλο τμήμα της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένου και ενός δείγματος 51 Ελλήνων από τη Βόρειο Ελλάδα.

Τα κύρια συμπεράσματα της Έρευνας είναι τα εξής:
  • Οι Ευρωπαίοι είναι αρκετά ομοιογενείς γενετικά. Η γεωγραφία εξηγεί ένα μικρό μέρος της γενετικής τους σύστασης. Υπάρχει ένα γενετικό συνεχές, και κανένας πληθυσμός, με εξαίρεση τους Φινλανδούς δεν φαίνεται να είναι γενετικά απομονωμένος από τους υπόλοιπους.
  • Η ομοιογένεια όμως δεν σημαίνει και έλλειψη διαφορών. Τα άτομα που ανήκουν στην ίδια εθνότητα τείνουν να είναι γενετικά κοντά μεταξύ τους, και να είναι διαφοροποιημένα από άτομα άλλων εθνοτήτων.
  • Ορισμένες εθνότητες φαίνεται να μην παρουσιάζουν επικάλυψη (π.χ. Ισπανοί ES1, ES2 και Σουηδοί SE). Άλλες φαίνεται να χωρίζονται εσωτερικά σε δυο γενετικά ξεχωριστά υποσύνολα (Ισπανοί ΕS1 και ΕS2 από τη Βαρκελώνη). Ορισμένες εθνότητες φέρονται να έχουν μεγάλη αμοιβαία επικάλυψη (Ιρλανδοί IE και Βρετανοί από το Λονδίνο UK). Σε άλλες περιπτώσεις υπάρχει ασύμμετρη επικάλυψη (π.χ. από την πρώην Γιουγκοσλαβία YU στους Έλληνες EL αλλά όχι το αντίθετο).
Οι πληθυσμοί της νοτίου Ευρώπης παρουσιάζουν μεγαλύτερη ετεροζυγωτία και μικρότερη ανισορροπία συνδέσμων, ενώ δεν παρουσιάζεται τέτοια διαφοροποίηση κατά τον άξονα ανατολής-δύσης. Άρα ο πληθυσμός της Ευρώπης προήλθε μάλλον από το νότο προς τον βορρά, όπως δηλώνουν και τα αρχαιολογικά στοιχεία.

Αυτή η μελέτη καταδεικνύει πως οι Ευρωπαϊκές εθνότητες δεν αποτελούν μόνο πολιτιστικές οντότητες, τεχνητά κατασκευάσματα βασισμένα σε μύθους κοινής καταγωγής. Αντιθέτως αποτελούν σε κάποιο βαθμό και βιολογικές οντότητες. Τώρα πια είναι δυνατόν η ταυτοποίηση σε μεγάλο βαθμό της υποπεριοχής της Ευρώπης από την οποία προέρχεται ένας άνθρωπος.

Οι Έλληνες

Σχετικά με τους Έλληνες βλέπουμε πως δεν υπάρχει επικάλυψη με άλλους λαούς που μελετήθηκαν στο συγκεκριμένο άρθρο, με εξαίρεση κάποιους από την πρώην Γιουγκοσλαβία που ομοιάζουν με τους Έλληνες.

Οι κοντινότεροι λαοί στο συγκεκριμένο δείγμα είναι οι πρώην Γιουγκοσλάβοι και οι Ιταλοί. Οι μεν βρίσκονται ανάμεσα στους Έλληνες και τους Τσέχους και Πολωνούς, οι δε βρίσκονται ανάμεσα στους Έλληνες και τους Ισπανούς.

Αυτά τα στοιχεία δείχνουν μάλλον πως οι μεν Ιταλοί έχουν ομοιότητες τόσο με τους Ισπανούς όσο και με τους Έλληνες, ίσως λόγω του Ελληνικού αποικισμού αλλά και τη διάχυση του Νεολιθικού πολιτισμού από την Ανατολική Μεσόγειο. Οι δε πρώην Γιουγκοσλάβοι φαίνεται να προέρχονται τόσο από τους κατερχόμενους Σλάβους όσο και από προ-Σλαβικούς Βαλκανικούς πληθυσμούς.

Προσθήκη (19 Αυγ): Πέραν από τους πρώην Γιουγκοσλάβους, και οι Ρουμάνοι φαίνεται να έχουν κάποια επικάλυψη με τους Έλληνες, αν και οι μισοί από το μικρό δείγμα τους (12 άτομα) φαίνονται να βρίσκονται έξω από την περίμετρο του Ελληνικού γκρουπ.

7.8.08

Χρωματοσώματα Υ των Σικελών

Μια νέα μελέτη έρχεται να πιστοποιήσει την ελληνική καταγωγή των Σικελών. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των επιστημόνων, το 37% των χρωματοσωμάτων των Σικελών έχει Ελληνική καταγωγή, ενώ μόνο το 6% έχει Βορειοαφρικανική καταγωγή, από την εποχή που η Σικελία ήταν υπό Ισλαμική κατοχή.

Οι ανατολικές περιοχές της Σικελίας όπου επικεντρώθηκε ο Ελληνικό αποικισμός, διαφέρουν των δυτικών, έχοντας μικρότερη συχνότητα της απλοομάδας R1b1c-M269 και μεγαλύτερη των απλοομάδων J2 και G2. Επιπλέον η απλοομάδα E3b1a2-V13 με τον απλότυπο 13-13-30-24-10-11-13 (DYS19-DYS389I-DYS389IIDYS390-
DYS391-DYS392-DYS393) έχει μεγάλη συχνότητα στην ηπειρωτική Ελλάδα και βρίσκεται επίσης στους Σικελούς, όπου η ηλικία της ανάγεται στην 1η π.Χ. χιλιετία.

Πηγή

7.5.08

Μιτοχονδριακό DNA από τον Ταφικό Κύκλο Β'

Πρόσφατα δημοσιεύτηκαν τα αποτελέσματα μελέτης του μιτοχονδριακού DNA από τον Ταφικό Κύκλο Β' των Μυκηνών. Δυστυχώς από τους 22 σκελετούς που μελετήθηκαν δεν προέκυψε αυτοσωματικό DNA ή δείκτες του χρωματοσώματος Y. Ωστόσο οι ερευνητές πιθανολογούν πως οι ακολουθίες που απέσπασαν από τέσσερα άτομα (αριστερά: πρώτη γραμμή Γ55, Γ58, δεύτερη γραμμή: Ζ59, Α62) είναι μάλλον αυθεντικές και ανήκουν στις απλοομάδες UΚ (για τους Γ55 και Γ58), U5a1 ή U5a1a για τον Z59, και Cambridge Reference Sequence που θα μπορούσε να ανήκει στις απλοομάδες H, HV1, J, U, U3 και U4 (αλλά όχι UK, U5a1 or U5a1a) για τον A62.

Οι ερευνητές υποστηρίζουν, βασιζόμενοι και στην φαινοτυπική ομοιότητα πως ο άντρας και η γυναίκα που ανήκουν στην ομάδα UK ήταν αδέλφια. Και οι τρεις απλοομάδες βρίσκονται στη σύγχρονη Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη και Δυτική Ασία, και επομένως δεν μπορούμε επί του παρόντος να βγάλουμε περισσότερα συμπεράσματα. Οι εικόνες είναι από το βιβλίο Making faces : using forensic and archaeological evidence, by John Prag and Richard Neave, College Station : Texas A & M University Press, 1997 (ISBN 0890967849)

Περισσότερες λεπτομέρειες

23.2.08

Ρώσικα Χρωματοσώματα Υ και η θέση των Ελλήνων στο Ευρωπαϊκό γενετικό τοπίο

Ένα σημαντικό άρθρο για τα χρωματοσώματα Υ των Ρώσων δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο American Journal of Human Genetics. To σημαντικό συμπέρασμα είναι πως σε μια ευρεία γεωγραφική έκταση που συμπεριλαμβάνει την Πολωνία, τη Ρωσία, και την Ουκρανία, οι άντρες έχουν αρκετά παρόμοια χρωματοσώματα Υ που τους διαφοροποιούν από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους. Μοναδική εξαίρεση αποτελούν τα χρωματοσώματα από τρεις βόρειους πληθυσμούς των Ρώσων που ομοιάζουν προς αυτά των Φινλανδών. Αυτό οφείλεται είτε σε εκτεταμένη ανάμιξη των Ρώσων με Φιννο-Ουγγρικούς πληθυσμούς κατά την βόρεια εξάπλωσή τους, είτε στην γλωσσική αλλαγή γηγενών Φιννο-Ουγγρικών πληθυσμών με μικρή γενετική επιρροή από τους Σλάβους. Το Φιννο-Ουγγρικό στοιχεία εμφανίζεται κυρίως με αυξημένη καταγραφή της απλοομάδας N3.



Για εμάς τους Έλληνες το άρθρο αυτό είναι σημαντικό γιατί στα πλαίσια της μελέτης του κυρίως αντικειμένου του, χρησιμοποίησε δείγματα Ελλήνων καθώς και άλλων Ευρωπαίων. Στο διάγραμμα MDS φαίνονται διάφοροι υπο-πληθυσμοί των υπό μελέτη εθνοτήτων. (Οι Ελληνικοί πληθυσμοί προέρχονται από παλαιότερη μελέτη και είναι: Greeks: Gr1, central (Agrinion, Ioannina, Kardhitsa, and Patrai); Gr2, northern (Larisa, Serrai, Thessaloniki); Gr3, isles (Khios, Mitilini); and Gr4, Crete (Iraklion, Khania, Lasithi, Rethimnon).)

Δυο σημεία αξίζουν να υπογραμμιστούν. Πρώτον είναι σαφές πως οι Ευρωπαϊκές εθνότητες αποτελούν σε σημαντικό βαθμό και γενετικά διακριτές οντότητες. Δηλαδή, οι πληθυσμοί με κοινή εθνική ταυτότητα τείνουν να βρίσκονται κοντά και γενετικά. Εξαίρεση αποτελούν οι προαναφερθέντες πληθυσμοί των βόρειων Ρώσων.

Δεύτερον, παρά αυτήν διαφοροποίηση, είναι σαφές πως οι Ελληνικοί πληθυσμοί μετέχουν σε ένα Μεσογειακό γκρουπ πληθυσμών στα αριστερά του διαγράμματος που περιλαμβάνει επίσης τους Ιταλικούς και Τουρκικούς πληθυσμούς. Το γκρουπ αυτό διαχωρίζεται τόσο από τους Γερμανούς, όσο και από τους Σλάβους. Ειδικότερα για τους τελευταίους, είναι εμφανές πως οποιαδήποτε Σλαβική επιρροή στους Ελληνικούς πληθυσμούς δεν υπήρξε αρκετή, ακόμα και για το βόρειο ελληνικό γκρουπ Gr2 για να αλλάξει την βασικά Μεσογειακή σύσταση τους.